ترموستات فن کویل چیست؟
چنانچه به منظور توزیع دما در سیستم تهویه مطبوع از فن کویل استفاده شده باشد می توان به منظور کنترل دمای محیط در نقطه مطلوب (SETPOINT) از ترموستات فن کویل استفاده نماییم. وظیفه ترموستاتها کنترل دمای محیط جهت رسیدن به نقطه مطلوب است . بدیت صورت که ترموستاتها دمای محیط را به عنوان ورودی دریافت نموده و با توجه به اختلاف دمای تنظیمی با دمای محیط فرامین مناسب را به الکترو فن کویل صادر می نماید. هدف از استفاده از ترموستات فن کویل رسیدن دمای محیط به نقطه آسایش و کاهش مصرف انرژی می باشد.
امروزه فن کویلها دارای قابلیت کنترل سرعت الکترو موتور در سه سطح کند، تند ئ متوسط را دارا می باشند. همچنین به منظور کاهش مصرف انرژی و کنترل دقیق فن کویل از شیرهای برقی ON/OFF و یا شیرهای برقی تدریجی نیز استفاده نمود. ترموستات فن کویل علاوه بر تنظیم دور الکترو موتور فن کویل، می بایست شیر برقی را نیز کنترل نماید.
چگونه یک ترموستات فن کویل مناسب انتخاب نماییم؟
مرحله اول: در ابتدا باید نسبت به برداشت مشخصات فن کویل خود اقدام نمایید و پاسخ سوالات ذیل را بدانید:
- آیا الکتروموتور فن کویل از نوع سه سرعته می باشد؟
پاسخ: در صورت مثبت بودن پاسخ باید از ترموستاتی استفاده نمایید که امکان کنترل سه سرعت فن را داشته باشد.
- میزان جریان مصرفی الکترو موتور در حالت تند چقدر می باشد؟
پاسخ: عموما ترموستاتهای فن کویل دارای خروجی تا حداکثر 3 یا 5 آمپر را دارا می باشند. درصورتیکه میزان جریان الکترو موتور فن زیر این مقدار می باشد در انتخاب ترموستات مشکلی نخواهید داشت. چنانچه میزان مصرف شما نزدیک به میزان حداکثر تحمل خروجی ترموستات و یا بالاتر است، پیشنهاد می گردد از رله های با امپر بالاتر و یا از ترموستاتهای با تحمل خروجی آمپر بالاتر استفاده نمایید.
- دو لوله، سه لوله و یا چهار لوله بودن نوع لوله کشی فن کویل را بررسی نمایید
پاسخ: چنانچه کنترل مناسب دما برای شما پر اهیمت می باشد، چند لوله بودن سیستم لوله کشی فن کویل در انتخاب صحیح ترموستات بسیار مهم است. در سیستمهای دو لوله نیاز است تا برای ترموستات، حالت زمستانه و تابستانه بودن فصل را تعیین نمایید. همچنین سیستم دو لوله نیاز به یک شیر برقی از نوع ON/OFF یا تدریجی دارد که ترموستات انتخابی باید قابلیت کنترل شیر برقی را نیز داشته باشد.
در سیستم سه لوله و یا چهار لوله، فن کویل شما دارای دو کویل مجزا می باشد و ترموستات انتخابی شما باید دارای دو خروجی مجزا برای کنترل شیر برقی داشته باشد.
نکته: در صورتیکه شیر برقی فن کویل شما از نوع تدریجی باشد، ترموستات انتخابی باید دارای خروجی متناسب با آن از نوع 0 تا 10 ولت یا 4 تا 20 میلی آمپر باشد. چنانچه شیر برقی از نوع ON/OFF می باشد دقت فرمایید که تغذیه شیر برقی از نوع 220VAC است یا 24 VAC . در صورتیکه از نوع 24VAC باشد می بایست ترموستات متناسب با آن را انتخاب نمایید.
مرحله دوم: تعیین نیازها و سلیقه شما در انتخاب ترموستات فن کویل تعیین کننده می باشد. شکل ظاهری محصول، رنگ و ابعاد آن بستگی به سلیقه شما خواهد داشت اما در ادامه به قابلیتهای دیگری که در انتخاب شما تاثیر گذار هست اشاره خواهیم کرد:
- روکار و توکار بودن محصول:
در هنگام خرید با توجه به نحوه نصب ترموستات به قابلیت روکار و یا توکار بودن فن کویل توجه فرمایید.
- تحت شبکه بودن محصول:
از آنجاییکه عملکرد صحیح فن کویل تاثیر به سزایی در میزان هزینه تولید سرمایش و گرمایش دارد، ترموستات فن کویل از نوع تحت شبکه در کاهش مصرف انرژی بسیار موثر است. تحت شبکه بودن آن به این مفهوم است که ترموستاتها از طریق یک سرور مرکزی تحت کنترل قرار می گیرند. کلیه پارامترهای از قبیل مانیتورینگ دمای محیط، تنظیم Set point ، عملکرد مد های کاری شامل َAuto، دستی و مد Eco، مانیتورینگ دور فن کویل و شیر برقی که از مهمترین آنها می باشد می تواند در نگهداری و تامین دمای آسایش بسیار موثر باشد. در ساختمانهای اداری، تجاری و آموزش به شدت توصیه می شود از این قابلیت توسط تیم نگهداری ساختمان استفاده گردد.
مهمتر از همه این موارد ایجاد برنامه زمانبندی برای فن کویل می باشد. به نحوی که قبل از حضور پرسنل فن کویل روشن و در زمان پایان کار فن کویل خاموش می گردد. کلیه زمانها از طریق مانیتورینگ مرکزی تنظیم می گردد. با این روش دیگر هیچ فن کویلی در زمان عدم حضور پرسنل روشن نمی ماند.
از بیشترین مشکلات در ساختمانهای اداری تنظیم دمای فن کویل می باشد، کلیه set point ها از طریق مانیتورینگ مرکزی تنظیم می گردد. و دمای محیط در یک دمای استاندارد تنظیم می گردد و تیم تامین نگهدار نظارت کافی بر عملکرد سیستم دارد.
چنانچه در زمان معینی دمای محیط به دمای تنظیمی نرسد می تواند آلارمی بر روی سیستم ایجاد شود که این آلارم در بیشتر موارد نشان دهنده عدم تامین دمای آب سرد یا گرم می باشد. بدین ترتیب با افزایش دمای دیگ های آب گرم و یا کاهش چیلر می توان مدیریت دقیق بر عملکرد سیستم از مرحله تامین تا توزیع دما داشته باشیم.
امروزه ترموستاتهای فن کویل بر اساس پروتکلهاس MODBUS، KNX و BACNET به بازار عرضه می گردد که تجهیزات با پروتکل MODBUS قیمت مناسبتری نسبت به دیگر پروتکلها خواهند داشت.
- قابلیت قفل کردن صفحه کلید:
این قابلیت با کاربران اجازه می دهد که از دسترسی کودکان در تغییر پارامترهای فن کویل جلوگیری نماید. چنانچه کودک خردسال دارید این قابلیت می تواند مد نظر قرار گیرد. همچنین در فضاهای عمومی این قابلیت به شما این امکان را می دهد که افراد نتوانند تنظیمات دستگاه را دستکاری نمایند.
- برنامه زمانبندی هفتگی:
برخی از فن کویلها این قابلیت را دارند تا به صورت LOCAL نسبت به تنظیم برنامه زمانبندی اقدام نمایید. این موضوع برای ساختمانهایی که زمان استفاده از آن مشخص می باشد می تواند ایتم جذابی باشد.
- قابلیت مد کاری ECO:
در برخی از ترموستاتها یک ورودی دیجیتال وجود دارد که ترموستات از طریق این ورودی متوجه باز شدن پنجره گردیده و فن کویل را خاموش می نماید. این قابلیت می تواند در کاهش مصرف انرژی بسیار موثر باشد.
- سنسور دمای خارجی: (EXTERNAL SENSOR TEMPERATURE)
در صورتیکه موقعیت ترموستات شما باید در محلی باشد که تحت تاثیر هوای مستقیم از فن کویل، درب ورودی و یا پنجره می باشد استفاده از سنسور دمای داخلی ترموستات باعث ایجاد خطا در کنترل فن کویل می شود. جهت رفع این موضوع ترموستاتهای پیشرفته امکان اتصال یک سنسور دمای خارجی را دارند. این امکان باعث می شود که خطای اندازه گیری از بین برود و دمای هوا بر اساس موقعیت مناسب نصب سنسور تنظیم گردد.
- جلوگیری از یخ زدگی: (FROST PROTECTION)
این قابلیت در سیستمهای 4 لوله و یا در شهرهای سرد سیری که امکان کاهش دمای محیط پایینتر از 5 درجه سانتیگراد امکان پذیر است پیشنهاد می گردد. چنانچه در زمانهایی از شبانه روز دمای داخلی فن کویل از 5 درجه پایننتر می آید با استفاده از این قابلیت ترموستات با رسیدن به دمای تنظیمی FROST PROTECTION، شیر گرم را باز و شیر سرد را بسته و فن کویل را روشن می نماید تا از ترکیدگی کویل فن کویل جلوگیری گردد. با بالا رفتن دما به صورت خودکار خاموش می گردد.